Οι παχύσαρκοι άνδρες (Βλ. Εικόνα 3.1.) διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης στειρότητας, λένε οι ερευνητές. Στην πρόσφατη σύνοδο της Αμερικανικής Ουρολογικής Ένωσης ανακοινώθηκε ότι οι άνδρες με περίμετρο λεκάνης 52 ίντσες, έχουν σχεδόν διπλάσια πιθανότητα να αντιμετωπίσουν στειρότητα σε σχέση με εκείνους που έχουν λεκάνη 32 ίντσες.

Ανάμεσα σε 2000 άνδρες ηλικίας 51-88 ετών, το 34% ανέφερε μέτρια έως και αυξημένη στυτική δυσλειτουργία και ήταν εκείνοι που διέθεταν τη μεγαλύτερη λεκανική περιφέρεια. Η έρευνα, που χρηματοδοτείται απ’το Εθνικό Αντικαρικινικό Ινστιτούτο, το Εθνικό Ινστιτούτο για την Καρδιά, τους Πνεύμονες και το Αίμα και την Αμερικανική Αντικαρκινική Ένωση, αποκάλυψε ακόμη ότι οι αγύμναστοι άνδρες έχουν μεγαλύτερη ροπή να αναπτύξουν δυσλειτουργίες στη στύση, απ’ότι οι άνδρες που ασκούνται τουλάχιστον μισή ώρα την ημέρα.

Η στυτική δυσλειτουργία, κοινώς ανικανότητα (επομένως και υπογονιμότητα) είναι η συνεχής ανικανότητα να αποκτήσει και να διατηρήσει ένας άνδρας στύση του πέους του².

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

Πολλές φαρμακευτικές ουσίες, (Βλ. Εικόνα 4.1.) ιδιαίτερα μετά από μακροχρόνια χρήση, μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα γονιμότητας στον άνδρα, είτε επιδρώντας στα διάφορα στάδια της σπερματογένεσης, είτε προκαλώντας σημαντικές βλάβες στο σπερματικό επιθήλιο. Ανάμεσά τους κυρίαρχη θέση κατέχουν τα αντινεοπλασματικά φάρμακα και ακόμη η κολχικίνη, η ασπιρίνη, διάφορα αντιεπιληπτικά και άλλα.

Αντινεοπλασματικά (ιδίως οι αλκυλιωτικοί παράγοντες).

Το Busulfan, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της λευχαιμίας.

Στα αρχικά στάδια της σπερματογένεσης η λήψη του φαρμάκου αυτού προκαλεί καταστροφικά αποτελέσματα. Ανάλογα αποτελέσματα έχει η λήψη φαρμάκων όπως η τριαιθυλενομιλαμίνη (ΤΕΜ) και η χλωραμβουκίλη, η οποία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του κακοήθους λεμφώματος, αλλά προκαλεί αζωοσπερμία σε θεραπευτικές δόσεις.

Τέλος, η κυκλοφωσφαμίδη χρησιμοποιούμενη για τη θεραπεία τόσο της λευχαιμίας όσο και των κακοηθών λεμφωμάτων προκαλεί σοβαρή μείωση της σπερματογένεσης στο επίπεδο της αζωοσπερμίας⁷.

Ασπιρίνη (Acetylsalicylic acid). Σε μεγάλες δόσεις και μακροχρόνια χρήση προκαλεί μείωση της συγκέντρωσης προσταγλαδίνης Ε και F στο σπέρμα και στο πλάσμα. Αυτό οφείλεται πιθανότατα στην αναστολή του ενζύμου συνθετάση της προσταγλαδίνης. (Βλ. Εικόνα 4.3.)

Αντιεπιληπτικά. Το Dilantin και ορισμένα άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της επιληψίας και άλλων διαταραχών του νευρικού συστήματος έχει βρεθεί ότι μειώνουν τα επίπεδα της FSH και επιδρούν στη σπερματογένεση, ενώ τα επίπεδα της LH, της τεστοστερόνης, της οιστραδιόλης και της προλακτίνης δεν επηρεάζονται. Το αποτέλεσμα είναι σοβαρή ολιγοσπερμία και μειωμένη σπερματική κινητικότητα. (Βλ. Εικόνες 1.2.2. & 4.4.)

Η σιμετιδίνη (cimetidine) (Βλ. Εικόνα 4.5.) χρησιμοποιείται για την παρεμπόδιση της παραγωγής υδροχλωρικού οξέος στο στομάχι, για προβλήματα χώνεψης και θεραπεία ελκών και του συνδρόμου Zollinger-Ellison. Η δράση της οφείλεται στο μπλοκάρισμα των υποδοχέων Η2 της ισταμίνης. Οι ανεπιθύμητες δράσεις του φαρμάκου είναι σπάνιες αλλά περιλαμβάνουν διάρροια, ζαλάδες και ανάπτυξη των μαστών στους άνδρες (γυναικομαστία), λόγω κακής κυκλοφορίας των ανδρογόνων στους περιφερικούς ιστούς¹⁵.

Κάποια άλλα φάρμακα που συσχετίζονται με την ανδρική υπογονιμότητα είναι  η νιτροφουραντοϊνη, η αλλοπουρινόλη, η ερυθρομυκίνη, η τετρακυκλίνη, η γενταμυκίνη και η κυκλοσπορίνη. Αρνητική επίπτωση στην ποιότητα του σπέρματος και/ή στη λειτουργία του έχει αναφερθεί ότι επιφέρει η σουλφασαλαζίνη – ένα αντιφλεγμονώδες για τις φλεγμονές του παχέος εντέρου – και το αντιβιοτικό νιτροφουράνη.

Επίσης, γνωστά αντιψυχωτικά φάρμακα, όπως η χλωροπρομαζίνη, η χαλοπεριδόλη και η θειοριδαζίνη, αντικαταθλιπτικά όπως η αμιτριπτυλίνη, η ημιπραμίνη, η φλουοξετίνη (σκεύασμα Prozac), η παροξετίνη (Paxil),  και η σερτραλίνη (Zoloft) και αντιϋπερτασικά όπως η γουανεθιδίνη, η πραζοσίνη, η φαινοξυβενζαμίνη, η φαιντολαμίνη και η ρεσερπίνη, πιθανόν σχετίζονται με την πρόκληση στυτικών δυσλειτουργιών και επιφέρουν ανικανότητα^33,34.

Τέλος, σύμφωνα με πρόσφατα πειράματα που έγιναν σε αρουραίους από την ομάδα των S. Belmonte, M. Maturano, M.F. Bertini, E. Pusiol, T. Sartor, και M.A. Sosa, επιστημόνων του Ινστιτούτου Ιστολογίας & Εμβρυολογίας της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Πανεπιστημίου Guyo στην πόλη Μεντόζα της Αργεντινής, τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύτηκαν στο έντυπο «Andrologia-First International Journal of Andrology» το Μάιο του 1998, η χορήγηση του σκευάσματος Tamoxifen, γνωστού συνθετικού μη στεροειδούς αντιοιστρογονικού φαρμάκου που χρησιμοποιείται ευρέως ενάντια στον καρκίνο του μαστού, την ολιγοσπερμία και την γυναικομαστία ίσως ευθύνεται για αλλαγές στο πρωτεινικό περιεχόμενο του επιδιδυμιδικού υγρού. Συγκεκριμένα, μετρήσεις που έγιναν σε αρουραίους στους οποίους χορηγήθηκε για αρκετό διάστημα το Tamoxifen, έδειξαν έλλειψη του ενζύμου α-μαννοζιδάση (α-ΜΑΝ) καθώς και μειωμένα επίπεδα των πρωτεινών με Μ.Β. 25, 60, 80-85 και 180 kDaltons στο υγρό των επιδιδυμίδων. Η έλλειψη του παραπάνω ενζύμου και τα χαμηλά ποσοστά των άλλων πρωτεινών σχετίζεται σύμφωνα με τους ερευνητές με μερική απώλεια της δυνατότητας των σπερματοζωαρίων για γονιμοποίηση⁴⁰.