Το σύνδρομο Klinefelter  είναι η συνηθέστερη χρωμοσωμική διαταραχή που σχετίζεται με  υπογοναδισμό και υπογονιμότητα . Στην κλασσική του μορφή εμφανίζεται με καρυότυπο 47 , ΧΧΥ αλλα υπάρχουν και παραλλαγες οπου παρουσιάζονται επιπλέοντα Χ και Υ χρωμοσώματα.Χαρακτηριστικά στοιχεία του συνδρόμου είναι ο υπογοναδισμός ( μικροί όρχεις , αζοοσπερμία/ολιγοσπερμία ) , γυναικομαστία στην εφηβία , ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα , υαλινοποιήση των σπερματικών σωληναρίων και αυξημένες γοναδοτροπίνες.

Κλινική εικόνα : Ιστορικό :  Υπογονιμότητα και γυναικομαστία. Κόπωση , αδυναμία , στυτική δυσλειτουργία , οστεοπόρωση , δυσκολία στην επικοινωνία , δυσκολίες στην παρακολούθηση μαθημάτων , χαμηλή λίμπιντο και αυτοπεποίθηση και προβλήματα συμπεριφοράς

 Χαρακτηριστικά του φύλου:

§          Μπορεί να υπάρχει έλλειψη των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου λόγω μειμένης παραγωγής ανδρογόνων.Αποτέλεσμα είναι αραιή τριχοφυϊα προσώπου , σώματος , γεννητικών οργάνων , ψιλή φωνή και κατανομή λίπους θηλυκού τύπου.

§          Κατά το τέλος της εφηβίας  , το 30-50% δημιουργείται γυναικομαστία , που ακολουθεί την αυξημένη οιστραδιόλη και τον αυξημένο λόγο οιστραδιόλης προς τεστοστερόνη. Η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του στήθους αυξάνεται 20 φορές.

§          Σε μεταεφηβικούς ασθενείς μπορεί να υπάρχει δυσπλασία των όρχεων που εκδηλώνεται  ως εξής : μικροί σφικτοί όρχεις με μέγεθος μικρότερο των 10 mL

§          Υπογονιμότητα / αζωοσπερμία είναι το αποτέλεσμα της ατροφίας των σπερματοφόρων σωληναρίων . Η υπογονιμότητα συναντάται πρακτικά σε όλους του ασθενείς με γονότυπο 47 ,ΧΧΥ.Ασθενείς με μωσαϊκισμό (46 , ΧΥ/47 ,ΧΧΥ) μπορεί να είναι γόνιμοι.

Παραλλαγές του Klinefelter :

§                      46 ,ΧΥ/47,ΧΧΥ (μωσαϊκό)

Είναι η δεύτερη σε συχνότητα διαταραχή . Μπορεί να τροποποιήσει την κλινική εικόνα έτσι ώστε οι εκδηλώσεις του συνδρόμου να είναι ηπιότερες.

·                48 ΧΧΥΥ  3% των παραλλαγών .

Ελαφρά νοητική καθυστέρηση , υψηλό ανάστημα , ευνουχοειδικές σωματικές αναλογίες , αραιή σωματική τριχοφυϊα γυναικομαστία, μακριά λεπτά πόδια , υπεργοναδοτροφικός υπογοναδισμός , μικροί όρχεις .

·                48 ΧΧΧΥ

ελαφρά με μέση διανοητική καθυστέρηση , καθυστερημένη ομιλία , αργή κινητική ανάπτυξη , φτωχό προσανατολισμό , ανώριμη συμπεριφορά , φυσιολογικό ή μεγάλο ύψος ,δυσμορφικό πρόσωπο (επικανθικές πτυχες, προέχοντα χείλη ) , υπογοναδισμό , γυναικομαστία 33 – 50% , υποπλασία του πέους , υπογονιμότητα , κερκιδωλένιο συνοστέωση.

·                49 ΧΧΧΥΥ

Μέση έως σοβαρή διανοητική καθυστέρηση , συνήθως επιθετική συμπεριφορά, μεγάλο ύψος ,  δυσμορφικό πρόσωπο , κερκιδωλένιος συνοστέωση , γυναικομαστία και υπογοναδισμός.

·                49 ΧΧΧΧΥ

Κλασσικά και εδώ έχουμε διανοητική καθυστέρηση , κερκιδωλένιο συνοστέωση και υπεργοναδοτροπικό υπογοναδισμό. Σοβαρό πρόβλημα υπάρχει στη διατύπωση του λόγου και στη συμπεριφορά . Το βάρος κατα τη γέννηση είναι χαμηλό ενώ μερικά άτομα έχουν και χαμηλό ύψος.Το πρόσωπο είναι αφύσικο , ο λαιμός είναι βραχύς ή φαρδύς , υπάρχει σπάνια γυναικομαστία ,  συγγενει΄ς καρδιακοπάθειες , σκελετικές ανωμαλίες , μυϊκή υποτονία , υπερεκτεινόμενες αρθρώσεις , υποπλασία γεννητικών οργάνων και κρυψορχία. Γενικά είναι η πιο επιβαρυμένη μορφή του συνδρόμου.

Αίτια του Συνδρόμου Klinefelter :  Προκαλείται απο την παρουσία ενός περισσότερου  Χ χρομοσώματος στα αρσενικά άτομα . Περίπου το 50 – 60 % των περιπτώσεων οφείλεται σε μή διαχωρισμό μητρικής προέλευσης (75% στη μείωση Ι ). Συνήθως αυτό οφείλεται στη μεγάλη ηλικία της μητέρας . Οι υπόλοιπες περιπτώσεις οφείλονται σε πατρικό μή διαχωρισμό.

Ο συνηθέστερος γονότυπος είναι 47 ,ΧΧΥ (80 – 90% όλων των περιπτώσεων) .Το μωσαϊκό (46 ,ΧΥ/47 ,ΧΧΥ) υπάρχει στο 10% . Οι άλλες παραλλαγές 48, XXYY, 48, XXXY, 49, XXXYY, και 49,XXXXY είναι σπάνιες.

Περίπου στο 1% υπάρχει προβληματικό Χ , όπως 47,Χ,i(Xq)Y και 47,X,del(X)Y.

Κυτταρικές μελέτες : Υψηλές συγκεντρώσεις στο πλάσμα έχουν η FSH ,η LH ,και η οιστραδιόλη αντίθετα χαμηλή είναι η τεστοστερόνη . Η εξέλιξη αυτη συμβαίνει στις ηλικίες 12-14 χρόνων .

Επίσης υπάρχει μικρότερη του φυσιολογικού αυξηση της τεστοστερόνης σε απάντηση στη χορήγηση  hCG.

Τα επίπεδα οστεοκαλσίνης είναι μειωμένα και ο λόγος υδροξυπρολίνης προς κρεατινίνη είναι αυξημένος , αντανακλώντας τον μειωμένο ρυθμό σχηματισμου οστών .

Αντιμετώπιση :  Η γρήγορη αναγνώριση και αντιμετώπιση είναι πολύ σημαντικές αλλα δυστυχώς το σύνδρομο σπάνια διαγιγνώσκεται πρίν την εφηβία ωστε να ξεκινήεσει εγκαίρως η θεραπεία αναπλήρωσης των ανδρογόνων που είναι και η ενδεδειγμένη . Οι τακτικές δόσεις τεστοστερόνης αντιμετωπίζουν σε μεγάλο βαθμό τα χαρακτηριστικα που προκύπτουν απο την ελλειψή της . Έτσι ο ασθενής αυξάνει τη δύναμή του αποκτώντας έναν πιό μυώδη σωματότυπο ,προστατεύεται απο την οστεοπόρωση , παρουσιάζει αύξηση της τριχοφυϊας , αύξηση των σεξουαλικών ορμών και μεγένθυση των όρχεων.Παράλληλα υπάρχει βελτίωση της διάθεσης , της αυτοεικόνας και της συμπεριφοράς.

Για την αντιμετώπιση της γυναικομαστίας γίνεται μαστεκτομή που βοηθά στη πρόληψη του καρκίνου του μαστού.

Γενικά πρέπει να αναζητείται η βοήθεια γενετιστή , ενδοκρινολόγου , χειρούργου , ψυχολόγου και λογοθεραπευτή .

Φάρμακα :  Τεστοστερόνη.

Σημείωση:

Το σύνδρομο μπορεί να διαγνωσθεί προγεννητικά με αμνιοκέντηση και ανάλυση του αμνιακού υγρού . Αυτο αποτελεί δίλημμα για του γονείς αφού ενω η πρόγνωση είναι καλή αλλά η πιθανότητα να εμφανιστούν φαινοτυπικές ανωμαλίες υπάρχει .

Μόνο λίγοι 46 , ΧΥ / 47 ,ΧΧΥ είναι γνωστό ότι έχουν γεννήσει παιδί , και σ’άυτη την περίπτωση υπάρχει το ρίσκο ενός παιδιού 47 , ΧΧΥ . Όλοι όσοι έχουν γονότυπο 47 , ΧΧΥ δεν είναι γόνιμοι.

   ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.        Ιστολογία του ανθρώπου;Alan Stevens – James Lowe ;Μετάφραση-επιμέλεια: Χρήστος Κίττας

2.        Φυσιολογία του ανθρώπου , Επιμέλεια: Ν. Γελαδάς – Μ. Τσακόπουλος

3.        Anawalt BD, Bebb RA, Matsumoto AM: Serum inhibin B levels reflect Sertoli cell function in normal men and men with testicular dysfunction. J Clin Endocrinol Metab 1996 Sep; 81(9): 3341-5[Medline].

4.        Klinefelter HF Jr, Reifenstein EC Jr, Albright F: Syndrome characterized by gynecomastia aspermatogenesis without a-Leydigism and increased excretion of follicle-stimulating hormone. J Clin Endocr Metabl 1942; 2: 615-624

5.        Linden MG, Bender BG, Robinson A: Sex chromosome tetrasomy and pentasomy. Pediatrics 1995 Oct; 96(4 Pt 1): 672-82[Medline

6.        Meschede D, Louwen F, Nippert I: Low rates of pregnancy termination for prenatally diagnosed Klinefelter syndrome and other sex chromosome polysomies. Am J Med Genet 1998 Dec 4; 80(4): 330-4[Medline].

7.        Peet J, Weaver DD, Vance GH: 49,XXXXY: a distinct phenotype. Three new cases and review. J Med Genet 1998 May; 35(5): 420-4[Medline

8.        Robinson A, Lubs HA, Nielsen J: Summary of clinical findings: profiles of children with 47,XXY, 47,XXX and 47,XYY karyotypes. Birth Defects Orig Artic Ser 1979; 15(1): 261-6[Medline

9.        Schulte-Beerbuhl M, Nieschlag E: Comparison of testosterone, dihydrotestosterone, luteinizing hormone, and follicle-stimulating hormone in serum after injection of testosterone enanthate of testosterone cypionate. Fertil Steril 1980 Feb; 33(2): 201-3[Medline].

10.1  Schwartz ID, Root AW: The Klinefelter syndrome of testicular dysgenesis. Endocrinol Metab Clin North Am 1991 Mar; 20(1): 153-63[Medline