Επίδραση στην ανδρική γονιμότητα

Η κιρσοκήλη έχει ως αποτέλεσμα διαταραχές της αιμάτωσης των όρχεων που μπορούν να καταλήξουν σε διαταραχή της ικανότητάς του για παραγωγή σπερματοζωαρίων. Με άλλα λόγια, ένα δυσάρεστο επακόλουθο της κιρσοκήλης είναι η στειρότητα λόγω της μη επαρκούς παραγωγής σπερματοζωαρίων από τον όρχι. Γι' αυτό αν διαγνωστεί κιρσοκήλη, συνήθως ο γιατρός συστήνει τη διενέργεια μιας ειδικής εξέτασης που ονομάζεται σπερμοδιάγραμμα. Σε αυτή την εξέταση αναλύονται παράμετροι του σπέρματος του ασθενούς, όπως ο αριθμός των σπερματοζωαρίων και η ζωηρότητά τους, ώστε να διαπιστωθεί εάν είναι γόνιμος ή όχι¹⁰.

Η εκατοστιαία αναλογία των αποπτωτικών σπερματοζωαρίων σε γόνιμους άνδρες κυμαίνεται, ανάλογα με τη μέτρηση, από 0,1% μέχρι 5,2% (Βλ. Πίνακα). Είναι της τάξης του 1,9% στα σπερματοζωάρια που συγκεντρώνονται μετά από ανιούσα κίνηση (swim up). Μια αύξηση που φθάνει μέχρι το 10% παρατηρείται σε πάσχοντες από φλεγμονή (περιλαμβανομένου και του AIDS) ή από κιρσοκήλη (Βλ. Εικόνα).⁴³

   Σήμερα είμαστε σίγουροι ότι οι κιρσοκήλες μειώνουν τη γονιμότητα ενός άνδρα, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε ακόμη διαπιστώσει κατηγορηματικά το γιατί. Εξετάζονται οι ακόλουθες θεωρίες:

Α) Αυξημένη θερμοκρασία των όρχεων. Οι όρχεις ενός άρρενα κατασκηνούν στο όσχεο, το οποίο ρυθμίζει αποτελεσματικά τη θερμοκρασία τους. Η φυσιολογική θερμοκρασία στην οποία βρίσκονται είναι ελαφρώς χαμηλότερη από τη θερμοκρασία του σώματος. (Αυτός είναι πιθανότατα και ο λόγος που οι όρχεις βρίσκονται εκτός σώματος και όχι εντός.) Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι χαμηλή, παρατηρείται κίνηση των όρχεων προς το σώμα, καθώς οι κρεμαστήριοι μύες στο τοίχωμα του όσχεου συστέλλονται. Σε ζεστό καιρό, οι μύες αυτοί χαλαρώνουν επιτρέποντας έτσι στους όρχεις να αερίζονται καλύτερα, κρεμάμενοι σε απόσταση από το σώμα.

Μερικά βρέφη γεννιούνται δίχως τους όρχεις τους. Αυτό οφείλεται στην κατασκήνωσή τους στο εσωτερικό του σώματος όπου και βρίσκονται συνεχώς εκτεθειμένοι στη θερμοκρασία των 37 βαθμών Κελσίου. Το γεγονός αυτό είναι τόσο ζημιογόνο για τους όρχεις που αν παραμείνουν έτσι μέχρι την εφηβεία, θα σταματήσουν να παράγουν σπερματοζωάρια και ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου θα βρίσκεται προ των πυλών. Έτσι, αν οι όρχεις ενός αγοριού δεν εισέλθουν στο όσχεο μέχρι την ηλικία των 12 μηνών, πρέπει να μετακινηθούν χειρουργικά και να τοποθετηθούν στη σωστή τους θέση μέσα στο όσχεο.

Σχετικές έρευνες

Παρόλο που οι περισσότεροι άνδρες που εμφανίζουν κιρσοκήλες μπορούν  να τεκνοποιήσουν, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι κιρσοκήλες δεν ευνοούν την γονιμότητα των ανδρών. Μια μελέτη 9.038 ανδρών που προσήλθαν σε κλινικές στειρότητας, την οποία διεξήγαγε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) σε 34 συνεργαζόμενα κέντρα σε 24 χώρες, έδειξε πως οι κιρσοκήλες συχνά συνοδεύονται από μειωμένη ορχική λειτουργία, χαμηλή ποιότητα σπέρματος και μια πτώση στη λειτουργία των κυττάρων του Leydig (μειωμένη έκκριση).

Αναλυτικά η μελέτη διεξήχθη ως ακολούθως:

Χρησιμοποιούμενα δεδομένα:

Ευρήματα φυσικής εξέτασης, σπερματικά χαρακτηριστικά, συμπτωματική παθολογία και αυτόματες κυήσεις.

Αποτελέσματα:

Κιρσοκήλη βρέθηκε στο 25,4% των ανδρών με μη φυσιολογικό σπέρμα, σε σύγκριση με το 11,7% των ανδρών με φυσιολογικό σπέρμα. (Βλ. Πίνακα  1.5.1.) Αυτόματες κυήσεις ήταν εξίσου συχνές σε ζευγάρια στα οποία οι άνδρες είχαν ή δεν είχαν κιρσοκήλη.

Συμπέρασμα:

Η κιρσοκήλη συνδέεται καθαρά με την εξασθένιση της ορχικής λειτουργίας και την υπογονιμότητα.

Ανάλυση:

 Η μελέτη έγινε πάνω σε 9.038 άνδρες από τους οποίους πάρθηκε λεπτομερές ιστορικό και έγινε φυσική εξέταση, όπως επίσης και δύο αναλύσεις σπέρματος. Οι σύντροφοί τους ελέγχθηκαν επίσης για στειρότητα και εκείνες στις οποίες ανιχνεύθηκαν πιθανές αιτίες στειρότητας δε χρησιμοποιήθηκαν περαιτέρω για τους σκοπούς της έρευνας. Οι κατάλληλες στατιστικές αναλύσεις οδήγησαν στα ακόλουθα αποτελέσματα:

3.468 άνδρες καταχωρήθηκαν ως μη έχοντες έκδηλο αίτιο υπογονιμότητας, αφού οι σεξουαλικές και εκσπερματιστικές τους λειτουργίες ήταν επαρκείς και το αποτέλεσμα της ανάλυσης σπέρματος φυσιολογικό. Από αυτούς, το 11,7% βρέθηκε να έχει κιρσοκήλη κατά τη φυσική εξέταση. Από τους 3.626 άνδρες με ανώμαλη ανάλυση σπέρματος, το 25,4% είχε κιρσοκήλη. Η κιρσοκήλη ανιχνεύτηκε στην αριστερή πλευρά στο 11,4% όλων των εξεταζόμενων, στη δεξιά στο 1,5% και αμφοτερόπλευρα στο 4,8%.

Ο συνολικός ορχικός όγκος στους άνδρες με κιρσοκήλη (37,4ml) ήταν παραπλήσιος εκείνων χωρίς (37,5%ml), αλλά στους πρώτους ο μέσος όγκος του αριστερού (18,5ml) ήταν σημαντικά μικρότερος αυτού του δεξιού όρχεος (19,5ml), με P<0,001. Αντίθετα στους άνδρες χωρίς κιρσοκήλη δεν υπήρχε αξιοσημείωτη διαφορά.

Επιπλέον παρατηρήθηκε αξιοσημείωτη μείωση του ορχικού όγκου αυξανομένου του βαθμού της κιρσοκήλης, ανεξάρτητα αν η σπερματική ανάλυση κατηγοριοποιήθηκε ως φυσιολογική ή μη. Για κάθε βαθμό κιρσοκήλης ο ολικός ορχικός όγκος ήταν χαμηλότερος σε άνδρες με ανώμαλη σπερματική ποιότητα από αυτούς με φυσιολογική.

Το συνολικό ποσό σπέρματος ανά εκσπερμάτιση ήταν σημαντικά χαμηλότερο σε άνδρες με κιρσοκήλη από εκείνους χωρίς και μειωνόταν αυξανομένου του βαθμού της κιρσοκήλης. Δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στην εμφάνιση αζωοσπερμίας μεταξύ ανδρών χωρίς (7,1%) και με κιρσοκήλη (5,7%).

Τέλος η συγκέντρωση της τεστοστερόνης δεν ήταν διαφορετική στο σπέρμα των ανδρών των κατηγοριών κάτω απ’ την ηλικία των 30 ετών ή πάνω. Παρόλα αυτά, η μέση συγκέντρωση τεστοστερόνης στους άνδρες με κιρσοκήλη άνω των 30 ετών ήταν σημαντικά χαμηλότερη από νεότερους ασθενείς με κιρσοκήλη, ενώ τέτοια διαφορά δεν βρέθηκε σε άνδρες χωρίς κιρσοκήλη⁵.