Παρατηρούμε ότι το ποσοστό των υπογόνιμων ζευγαριών αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας. Συγκεκριμένα, στις Η.Π.Α., το ποσοστό του συνόλου των υπογόνιμων ζευγαριών είναι 10%. Στην ηλικιακή ομάδα 30-34 ετών το ποσοστό ανέρχεται στο 14.3% (1 στα 7 ζευγάρια). Στις ηλικίες 35-39 το ποσοστό φτάνει στο 20% (1 στα 5 ζευγάρια), ενώ στις ηλικίες 40-44 αγγίζει το 25%, δηλαδή 1 στα 4 ζευγάρια.

    Μιλώντας γενικότερα για τα αίτια που προκαλούν υπογονιμότητα, παρατηρούμε ότι τα κυριότερα αίτια υπογονιμότητας, σε ποσοστό 21%, είναι προβλήματα που σχετίζονται με το σπέρμα. Ακολουθούν η δυσλειτουργία των ωοθηκών και η βλάβη των ωαγωγών με ποσοστά 18% και 14% αντίστοιχα. Η υπογονιμότητα οφείλεται σε μικρότερα ποσοστά σε διάφορες άλλες καταστάσεις. Τέτοιες είναι η ενδομητρίωση και προβλήματα που σχετίζονται με τον τράχηλο της μήτρας της γυναίκας σε ποσοστό 9%, όπως επίσης προβλήματα συνουσίας σε ποσοστό 5% και άλλα αίτια που συνολικά καλύπτουν ένα ποσοστό επίσης 5%. Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό αιτιών (28%) που προκαλούν υπογονιμότητα είναι ακόμα ανεξήγητα.

    Τα δύο επόμενα διαγράμματα δείχνουν ότι η υπογονιμότητα οφείλεται κυρίως στον άνδρα και σε προβλήματα των ωαγωγών της γυναίκας (ποσοστά 20%-35%). Επίσης παράγοντες όπως η ενδομητρίωση και ωοθηκικοί έχουν σημαντικό μερίδιο ευθύνης για τις περιπτώσεις υπογονιμότητας που εμφανίζονται σε ζευγάρια. Επιπλέον υπάρχει και ένα σημαντικό ποσοστό αιτιών, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, τα οποία δεν έχουν ακόμα διευκρινιστεί.

    Πιο συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τις ανωμαλίες που προκαλούν ανδρική υπογονιμότητα, η κυριότερη είναι η κιρσοκήλη η οποία είναι υπέυθυνη για το 37% των περιπτώσεων. Με ποσοστό 25% ακολουθούν ιδιοπαθείς ανωμαλίες, ενώ υπογονιμότητα προκαλείται και από άλλες ανωμαλίες σε ακόμα μικρότερα ποσοστά. Από αυτές οι κυριότερες είναι οι ανωμαλίες που παρουσιάζονται στο σπέρμα και η δυσλειτουργία των όρχεων σε ποσοστά 10% και 9% αντίστοιχα. Επίσης η απόφραξη και η κρυψορχία προκαλούν ανδρική υπογονιμότητα σε ποσοστά 6% η καθεμία. Επίσης, η ανδρική υπογονιμότητα οφείλεται σε ποσοστό 7% σε ποικίλες ανωμαλίες.

Σαν ποσοστιαία αναλογία τα αίτια της ανδρικής υπογονιμότητας μπορούν να οφείλονται:

Σε ποσοστό 30% σε ασθένειες των όρχεων. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται χρωμοσωμικές διαταραχές των κυττάρων του όρχεως, φλεγμονές και τραύματα των όρχεων, οι συστροφές τους που συμβαίνουν στην εφηβική ηλικία κυρίως. Μεγάλο μέρος κατέχουν εδώ οι ακτινοβολίες και οι εγχειρήσεις των όρχεων καθώς και οι ανωμαλίες στη διάπλαση τους, όπως για παράδειγμα η κρυψορχία.

Οι ανωμαλίες και οι όγκοι της υπόφυσης και του υποθαλάμου αποτελούν ένα 20% των αιτιών.

Ένα άλλο ποσοστό 15% έχει σχέση με τη γεννητική λειτουργία, όπως είναι η ψυχογενής έλλειψη οργασμού, η παλίνδρομος, η πρόωρη και η νυκτερινή ακούσια εκσπερμάτιση, οι παθήσεις και οι εγχειρήσεις του προστάτη και του πέους. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο παίζει εδώ η εμφάνιση κιρσοκήλης.

Και άλλα όργανα εκτός των γεννητικών μπορούν να αποτελέσουν αίτια υπογονιμότητας σε ένα ποσοστό 10%, όπως οι παθήσεις του θυρεοειδούς, των επινεφριδίων, η μεσογειακή αναιμία, ο σακχαρώδης διαβήτης, η νόσος του Parkinson, όπως επίσης τα ψυχικά νοσήματα και οι σοβαρές αλλεργίες.

Ένα μεγάλο κεφάλαιο στη μελέτη της ανδρικής υπογονιμότητας αποτελούν οι αποφράξεις των οδών που μεταφέρουν το σπέρμα και έχουν συμμετοχή σε ποσοστό 10%. Οφείλονται συνήθως σε μικροβιακές μολύνσεις από διάφορα μικρόβια (γονόκοκκος, χλαμύδια, κολοβακτηρίδια) και προκαλούν στάση της ροής του σπέρματος συνήθως στις επιδιδυμίδες ή και στους σπερματικούς πόρους.

Με ποσοστό 5% το καθένα, μπορούμε να προσδιορίσουμε σαν αίτια υπογονιμότητας ακόμη: τους όγκους γενικώς, τις ανωμαλίες στη διάπλαση γεννητικών οργάνων και τα ανοσοβιολογικά αίτια.

    Συνοπτικά τα αίτια της ανδρικής υπογονιμότητας εντοπίζονται:

           α) Στα γεννητικά όργανα,

           β) Στους ενδοκρινείς αδένες,

           γ) Στα ανώτερα νευρικά κέντρα του εγκεφάλου,

           δ) Σε άλλα όργανα

   Σε μια μελέτη για την ευρύτερη περιοχή των Αθηνών, παρατηρήθηκε η ποιότητα του σπέρματος τη χρονική περίοδο 1977 – 1993. η δειγματοληψία ήταν διαστρωματωμένη και επιπλέον αναφέρεται σε ένα μάλλον ομοιογενή πληθυσμό που ζει κάτω από τις ίδιες κλιματικές, περιβαλλοντικές και διαιτολογικές συνθήκες. Οι συνθήκες στην Αθήνα σε αυτό το διάστημα άλλαξαν δραματικά. Τα αυτοκίνητα πολλαπλασιάστηκαν, η χρήση αυξητικών παραγόντων στη γεωργία – κτηνοτροφία ομοίως. Οιστρογόνα σε φαρμακευτικά σκευάσματα χρησιμοποιήθηκαν όλο και περισσότερο, ενώ αυξήθηκαν οι επαγγελματικοί κίνδυνοι. Παρόλα αυτά η παρατηρούμενη χειροτέρευση της ποιότητας του σπέρματος δεν είναι δυνατό να μας επιτρέψει οποιεσδήποτε συσχετίσεις λόγω της ανεπάρκειας των ανά χείρας στοιχείων αλλά και της μικρής διάρκειας των παρατηρήσεων πάνω σε περιβαλλοντικούς παράγοντες.

    Σύμφωνα με την έρευνα, ο σπερματικός όγκος παρουσίασε ευρείες διακυμάνσεις, αλλά με την πάροδο των χρόνων υπήρξε μια πτώση στη μέση τιμή, αν και τα άτομα που ανήκαν στις ακραίες ομάδες δεν εμφάνισαν στατιστικά σημαντικές διακυμάνσεις. Η ολική συγκέντρωση του σπέρματος εμφάνισε και αυτή σημαντικές διακυμάνσεις. Ο αριθμός των ανδρών με μικρό αριθμό σπερματοζωαρίων δεν εμφάνισε στατιστικά σημαντική αύξηση, όμως ο αριθμός τους αυξάνεται προοδευτικά σε βάρος των ανδρών με μεγάλο αριθμό σπερματοζωαρίων. Η βασική αιτία του φαινομένου αυτού είναι η μείωση του αριθμού των ανδρών με πολύ μεγάλη σπερματική συγκέντρωση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• 1.        IVF CANADA creating families since 1983: www.ivfcanada.com
• 2.        HUMAN REPRODUCTION, vol. 13, Supplement 1, 1998, Stewart Irvine, Epidemiology and aetiology of male infertility.
• 3.        FERTILITY STERILITY, vol. 68, no. 6, Dec 1997, Rasmussen P. et al, No evidence for decreasing semen quality in four birth cohorts of 1055 Danish men born between 1950 and 1970.
• 4.        HUMAN REPRODUCTION, vol. 11, no. 9, 1996, Adamopoulos D. et al, Seminal volume and total sperm number trends in men attending subfertility clinics in the greater Athens area during the period 1977 – 1993.
• 5.     FERTILITY STERILITY, vol. 65, no. 5, May 1996, C. Alvin Paulsen, Data from men in greater Seattle area reveals no downward trend in semen quality: further evidence that deterioration of semen quality is not geographically uniform.
• 6.     PATHFINDER news > περισκόπιο (BBC News) @ 23/6/2005 : Αυξάνεται η ανδρική υπογονιμότητα. URL: http://news.pathfinder.gr/periscopio/male_infertility.html